Theo Điều 4 của Luật Đất đai 2024, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, quy định về người sử dụng đất sẽ không còn bao gồm “hộ gia đình”. Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, hoặc nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật, cùng sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm Nhà nước giao, cho thuê, công nhận, hoặc chuyển quyền sử dụng đất trước khi Luật này có hiệu lực.

Trước đây, chính sách này gặp nhiều khó khăn trong việc xác định các thành viên trong hộ gia đình, dẫn đến vướng mắc trong các giao dịch đất đai vì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chỉ ghi tên chủ hộ. Trong quá trình góp ý cho dự thảo, nhiều chuyên gia cũng đồng tình với việc loại bỏ khái niệm này. Họ cho rằng hộ gia đình sử dụng đất chỉ tồn tại ngắn hạn trong một số vùng khi mô hình hợp tác xã nông nghiệp không còn, và việc giao đất theo nhân khẩu đã trở nên lỗi thời.

So với Luật Đất đai 2013, Luật mới bỏ trường hợp người sử dụng đất là hộ gia đình. Từ 1/1/2025, hộ gia đình sẽ không còn được cấp, giao, cho thuê, hoặc công nhận quyền sử dụng đất. Những hộ gia đình đã được giao đất trước khi Luật mới có hiệu lực sẽ được coi là nhóm người có chung quyền sử dụng đất, và sẽ có quyền và nghĩa vụ như cá nhân sử dụng đất.

Cụ thể, khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, quyết định phải ghi rõ tên các cá nhân thành viên. Hộ gia đình được giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền, hoặc cho thuê đất trước ngày 1/1/2025, sẽ tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn còn lại và sẽ được gia hạn theo hình thức giao đất, cho thuê đất cho các cá nhân thành viên khi hết hạn.

Luật Đất đai 2024 vẫn có quy định điều chỉnh quyền sử dụng đất của hộ gia đình trước ngày 1/1/2025. Họ sẽ tham gia quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách nhóm người sử dụng đất. Các quyền và nghĩa vụ của họ sẽ được thực hiện như cá nhân sử dụng đất.

Với sự thay đổi này, người dân cần hiểu rằng từ năm 2025, việc cấp đất cho hộ gia đình sẽ chấm dứt, và các quyền sử dụng đất sẽ được chuyển sang cho các cá nhân thành viên theo quy định mới.