Một ngôi nhà được tạo thành từ nhiều bộ phận, mỗi bộ phận có một vai trò riêng. Trong đó, móng, khung, tường và mái là bốn thành phần chính, tạo nên bộ xương vững chắc cho công trình. Hiểu rõ chức năng và cấu tạo của chúng sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về quá trình xây dựng.
Móng: Nền tảng của sự vững chắc
Móng là bộ phận nằm sâu dưới lòng đất, có vai trò chịu toàn bộ tải trọng của ngôi nhà và truyền tải xuống nền đất. Độ bền và sự ổn định của móng quyết định tuổi thọ và độ an toàn của cả công trình.
- Chức năng: Chống lún, chống nghiêng, đảm bảo ngôi nhà đứng vững trên mọi nền đất.
- Các loại móng phổ biến:
- Móng đơn: Thường dùng cho nhà có tải trọng nhỏ, ít tầng, nền đất cứng.
- Móng băng: Dùng cho nhà phố, nhà liền kề, nhà có tải trọng trung bình.
- Móng cọc: Dành cho công trình lớn, nhà cao tầng, hoặc xây dựng trên nền đất yếu.
- Móng bè: Phù hợp với nhà có tải trọng lớn, hoặc đất nền quá yếu không thể dùng móng cọc.
Khung: Bộ xương chịu lực chính
Khung nhà bao gồm các cột, dầm và sàn, tạo thành một hệ thống chịu lực chính. Nếu móng là nền tảng, thì khung là “bộ xương” giúp ngôi nhà đứng vững, chống chịu các lực tác động từ gió, bão, và động đất.
- Chức năng: Chịu tải trọng thẳng đứng của các tầng và truyền lực xuống móng; chịu lực ngang của gió, bão.
- Cấu tạo:
- Cột: Các cấu kiện thẳng đứng, truyền tải trọng của dầm và sàn xuống móng.
- Dầm: Các cấu kiện nằm ngang, gối lên các cột, có vai trò chịu tải trọng của sàn, tường và mái.
- Sàn: Nơi bạn đi lại, sinh hoạt, đặt đồ đạc, có chức năng phân bổ tải trọng đến các dầm.
Tường: Vỏ bọc bảo vệ và phân chia không gian
Tường là bộ phận bao che và phân chia không gian bên trong ngôi nhà. Tường không chỉ có vai trò thẩm mỹ mà còn bảo vệ ngôi nhà khỏi các yếu tố thời tiết như nắng, mưa, gió.
- Chức năng:
- Tường chịu lực: Trực tiếp chịu tải trọng của mái và các tầng trên. Thường dùng trong các công trình thấp tầng, đơn giản.
- Tường bao che (tường ngăn): Không có vai trò chịu lực, chủ yếu dùng để bao che, cách âm, cách nhiệt và phân chia các phòng chức năng.
- Vật liệu: Tường có thể được xây bằng nhiều loại vật liệu khác nhau như gạch nung, gạch không nung, hoặc được làm bằng tấm thạch cao đối với vách ngăn nhẹ.
Mái: Lớp bảo vệ cuối cùng
Mái nhà là bộ phận nằm trên cùng của công trình, có chức năng bảo vệ toàn bộ ngôi nhà khỏi tác động của thời tiết.
- Chức năng: Chống nắng, mưa, thoát nước, cách nhiệt và tạo vẻ đẹp thẩm mỹ cho ngôi nhà.
- Các loại mái phổ biến:
- Mái bằng: Thường làm bằng bê tông cốt thép. Ưu điểm là có thể tận dụng làm sân thượng, sân phơi. Nhược điểm là dễ bị thấm dột.
- Mái dốc: Có cấu tạo phức tạp hơn, có thể lợp bằng ngói, tôn. Ưu điểm là thoát nước nhanh, không bị đọng nước, giúp chống nóng hiệu quả.
- Mái thái, mái Nhật: Là các kiểu mái dốc phổ biến, mang lại giá trị thẩm mỹ cao và được ưa chuộng trong các công trình nhà ở hiện đại.